Medio Evo

From Latino sine flexione

Medio Evo sive Etate Medio es periodo de historia de Europa, generali delimitato per conventione inter fine de Imperio Romano de Occidente, in anno 476, et, secundum conceptiones, conquista de Constantinopoli ab Ottomanos in 1453[1] aut repertione de America ab Christophoro Columbo in 1492[2].

Alto Medio Evo initia cum dissolutione de Imperio Romano Occidentale, substituto ab multo regnos «barbarico» (principali germanico), de cultura rurale et bellico, quod integra elementos de civilizatione romano et adopta religione christiano. Uno de isto populos germanico, Francos, acquire importantia: uno de suo rege, Carolo Magno, funde vasto imperio (Imperio Carolingio) et es coronato imperatore de Occidente in anno 800 ab papa Leone III. Carolo impulsa vario reformas, sed in fine, suo imperio es diviso inter suo tres nepotes; uno de isto tres partes evolve ulteriori in Sacro Imperio Romano Germanico.

Post isto, Europa se transforma progressivum in conjunctu de territorios directos ab nobiles vinculatos ab relationes de fidelitate: es initio de feodalitate, quod es concomitante de emergentia de Status monarchico (Anglia, Francia, Hungaria, regnos iberico, civitates italiano, etc.). Societate, diviso in tres classes (laboratores, bellatores, id es nobiles, et oratores, id es ecclesiasticos), es subjecto ad mutationes: nam progressu de agricultura ameliora dura vita de cultivatores, nobilitate effectua transitione ex potentia (constructione de castellos, prestigio de caballeria…) ad declino socio-economico, dum Ecclesia conserva influentia importante cum advocatione de cruciatas et expansione de monasticismo. Mundo rurale cognosce crescentia economico per deforestatione et novo technicas agricola; et urbes, spatios dynamico et relativum emancipato, se affirma ut centros politico, economico et intellectuale. Amelioratione de securitate et transportes, crescentia de productione, et diversificatione de demanda, induce expansione de commercio, quod se manifesta cum abundantia de moneta, novo practicas commerciale (notabili cum apparitione de banco) et intensificatione de intercambios internationale, cum centros in Nederlandia (in exemplo Brugas) et Italia - et ulteriori in Hansa teutonico et regione de Rheno.

Isto periodo de expansione inter seculos XII et XIII, es secuto ab Medio Evo tardivo, in seculos XIV et XV. Es tempore de crisis et calamitates: fames, epidemias (particulari Peste Nigro), bellos et augmento de taxatione. Autoritate de monarchas es contestato ab nobiles subalterno et populationes in revolta, dum Ecclesia es fragilizato per causa de crisi pontificale (Schismo Occidentale, 1378-1417) et multiplicatione de heresias. Non obstante, periodo de renovatione initia ab 1450: es apparitione de Renascentia, concomitante de triumpho de negotiantes, re-emergentia de Status fortes, et initio de explorationes europeo de mundo, quod culmina cum repertione de America ab Christophoro Columbo in 1492[2].

Referentias

  1. (anglo) «1911 Encyclopædia Britannica - Middle Ages, The» in situ en.wikisource.org (consultato in 19 julio 2021)
  2. 2.0 2.1 (franco) «Moyen-Âge» in situ larousse.fr, Encyclopédie Larousse (consultato in 19 julio 2021)