Latino sine flexione:Mille articulos fundamentale - biographias
Abbreviatione:
- A.: Wikipedia in anglo;
- AB: articulo bono (stella argenteo in Wikipedia);
- AE: articulo excelso (stella aureo in Wikipedia);
- F.: Wikipedia in franco;
- G.: Wikipedia in germano;
- H.: Wikipedia in hispano;
- I.: Wikipedia in italiano;
- P.: Wikipedia in portugallo;
- R.: Wikipedia in russo.
Conventione de anthroponymia: in modo generale, nos conserva forma de nomine in suo lingua originale, excepto si:
- es nomine de monarcha, papa, figura antiquo, etc., quod es traditionali adaptato ad omni lingua (Elisabeth II, Homero); aut
- es nomine de persona qui scribe in latino, sub nomine latinizato, in suo vita (Nicolao Copernico, Renato Descartes);
- es cognito sub nomine adaptato in majoritate de septem linguas de referentia definito ab Peano in Interlingua 1923[1], id es anglo, franco, italiano, hispano, portugallo, germano et russo (Ferdinando Magellano).
Quando plure nomine es possibile, nomine maxim proximo de forma originale es retento (ergo Elisabeth II et non Elisabetha II). Si nos conserva forma originale, nos debe respecta scriptura aut transcriptione de isto in omni aspecto (orthographia, diacriticos, etc.; ergo Máo Zédōng et non Mao Zedong).
Artistas et architectos[edit]
- Le Corbusier
- Salvador Dalí (AE G.; AB F.H.)
- Albrecht Dürer (AB R.)
- Vincent Van Gogh (AE A.F.; AB I.P.)
- Francisco de Goya (AE H.)
- Katsushika Hokusai
- Frida Kahlo
- Leonardo da Vinci (AE F.I.; AB A.H.P.)
- Henri Matisse (AE G.)
- Michelangelo (AE H.P.; AB I.)
- Pablo Picasso (AE G.)
- Raphael
- Rembrandt van Rijn (AE G., AB A.R.)
- Peter Paul Rubens (AE R.)
- Sinan
- Diego Velázquez (AE F.H.; AB G.)
- Andy Warhol
- Frank Lloyd Wright
Auctores, dramaturgos et poetas[edit]
- Abū Nuwās
- Hans Christian Andersen
- Matsuo Bashō (AB A.)
- Jorge Luis Borges (AB H.)
- Lord Byron
- Miguel de Cervantes (AB F.)
- Geoffrey Chaucer (AB G.)
- Anton Čechov (AE G.P.)
- Dante Alighieri (AE I.)
- Charles Dickens (AE F.)
- Fëdor Dostoevskij (AB G.H.)
- Gabriel García Márquez (AB A.F.)
- Johann Wolfgang von Goethe (AE G.)
- Ḥāfeẓ
- Homero (AB F.)
- Victor Hugo (AB F.)
- James Joyce (AE A.H.)
- Franz Kafka (AE A.)
- Kālidāsa
- Lǐ Bái
- Nagīb Maḥfūẓ
- Molière (AE F.)
- Ovidio
- Marcel Proust
- Aleksandr Puškin
- William Shakespeare (AE A.H., AB I.R.)
- Sophocle (AB A.H.)
- Rabindranath Tagore
- Lev Tolstoj (AE I., AB R.)
- Mark Twain
- Vergilio (AE R.)
Compositores et musicos[edit]
- Louis Armstrong
- Johann Sebastian Bach (AE H.P., AB I.)
- The Beatles (AE A.H.R., AB P.)
- Ludwig van Beethoven (AE H.)
- Johannes Brahms (AB H.)
- Pëtr Čajkovskij (AE A.H.P., AB G.)
- Frédéric Chopin (AE A.H.P., AB F.G.)
- Antonín Dvořák (AE H.)
- Georg Friedrich Händel (AE P., AB G.H.)
- Joseph Haydn (AB G.H.)
- Gustav Mahler (AE A.H.R.)
- Wolfgang Amadeus Mozart (AE H.P.)
- Giovanni Pierluigi da Palestrina
- Édith Piaf
- Elvis Presley (AE A.H.)
- Giacomo Puccini
- Franz Schubert (AE H., AB A.)
- Igor Stravinskij
- Giuseppe Verdi (AE H., AB A.)
- Antonio Vivaldi (AE F., AB H.)
- Richard Wagner (AE. A.H.)
Exploratores et viatores[edit]
- Roald Amundsen (AE R., AB G.P.)
- Neil Armstrong (AE A.H.P., AB I.)
- Jacques Cartier
- Christophoro Columbo (AE H., AB I.)
- James Cook (AB G.)
- Hernán Cortés (AE R.)
- Jurij Gagarin (AB A.H.R.)
- Vasco da Gama
- Ibn Baṭṭūṭa
- Ferdinando Magellano (AB F.)
- Marco Polo (AB A.P.)
- Zhèng Hé (AE R.)
Cineastas, scenaristas et actores[edit]
- Ingmar Bergman
- Sarah Bernhardt
- Charlie Chaplin (AE A., AB F.H.)
- Marlene Dietrich
- Walt Disney (AE A.F.H.)
- Sergej Eisenstein
- Federico Fellini
- Alfred Hitchcock (AB A.G.)
- Stanley Kubrick (AB A.)
- Akira Kurosawa (AB A.)
- Marilyn Monroe (AE A.P., AB F.I.)
- Satyajit Rāẏ (AE A.F.)
- Steven Spielberg
Inventores, scientificos et mathematicos[edit]
- Archimede (AE A.H.R., AB I.)
- Avicenna
- Tim Berners-Lee
- Brahmagupta
- Nicolao Copernico
- Marie Curie (AE G., AB A.H.P.R.)
- Charles Darwin (AE A.P., AB F.G.H.)
- Thomas Edison (AB G.)
- Albert Einstein (AE R., AB A.G.P.)
- Euclide
- Leonhardo Eulero (AE A.H.R., AB F.G.)
- Michael Faraday (AE G.R.)
- Enrico Fermi (AE A.)
- Henry Ford (AE H., AB F.)
- Claudio Galeno
- Galileo Galilei (AE G.R., AB P.)
- Carolo Friderico Gauss (AE G.)
- Johannes Gutenberg
- David Hilbert (AE G.)
- James Prescott Joule
- Johanne Keplero (AE A.P., AB G.R.)
- Al-Ḫwārizmī
- Godefrido Guilielmo Leibnitio (Leibniz; AE R.)
- Carolo Linnaeo (AE G., AB E.)
- James Clerk Maxwell (AE R., AB A.)
- Dmitrij Mendeleev
- Isaac Newton (AB A.P.R.)
- Louis Pasteur (AE G.R.)
- Max Planck (AE R., AB G.)
- Ernest Rutherford
- Erwin Schrödinger (AE R.)
- Nikola Tesla (AB A.P.)
- Alan Turing (AB A.P.R.)
- James Watt
Philosophos et scientificos sociale[edit]
- Aristotele (AE G., AB A.F.)
- Simone de Beauvoir (AB P.)
- Cāṇakya (Chanakya)
- Noam Chomsky (AE F., AB E.)
- Confucio
- Renato Descartes (AB G.)
- Sigmund Freud (AE F.H., AB R.)
- Georg Wilhelm Friedrich Hegel
- Ibn Ḫaldūn (AB G.)
- Immanuel Kant (AB G.)
- John Maynard Keynes (AE F., AB A.)
- Laocio (Lǎozǐ)
- John Locke (AB G.)
- Nicolao Maclavello (Niccolò Machiavelli, AE F.)
- Karl Marx (AE I., AB A.G.)
- Friedrich Nietzsche (AE G., AB H.)
- Platone (AE G.)
- Jean-Jacques Rousseau (AE F.I.)
- Jean-Paul Sartre
- Sīmǎ Qiān
- Adam Smith (AE F.R.)
- Socrate (AE R., AB A.G.)
- Voltaire
- Max Weber (AE G., AB A.R.)
- Ludwig Wittgenstein (AB G.)
- Zhū Xī
Dirigentes politico[edit]
- ʾAkbar
- Alexandro Magno (AE F.P.R., AB A.G.)
- Aśoka
- Mustafa Kemal Atatürk (AE G.)
- Augusto (AE A.G.H.I.P.R.)
- Otto von Bismarck (AE F.G.)
- Simón Bolívar
- Julio Cesare (AE H.I.P.R., AB F.G.)
- Carolo Magno (AE G.)
- Čingis Haan (Genghis Khan, AB G.)
- Winston Churchill (AE F.G., AB A.)
- Constantino Magno (AE G., AB A.)
- Cyro Magno (AE G.)
- Charles de Gaulle
- Elisabeth I de Anglia (AE A.)
- Mohandās Gāndhī (AE F., AB A.)
- Che Guevara (AE F.H., AB A.P.)
- Adolf Hitler (AE P., AB A.G.)
- Joanna de Arc (AE A.I.)
- Martin Luther King (AE F., AB A.G.P.)
- Vladimir Lenin (AE A.P.)
- Abraham Lincoln (AE G.P., AB A.)
- Ludovico XIV (AE G., AB F.)
- Rosa Luxemburg
- Nelson Mandela (AE A.P., AB F.)
- Máo Zédōng
- Napoleone I (AE R., AB G.I.P.)
- Javāharlāl Nehrū
- Kwame Nkrumah
- Petro I Magno
- Qín Shǐ Huáng (AB G.)
- Franklin D. Roosevelt (AE F., AB A.P.)
- Saladino
- Iosif Stalin (AB A.)
- Solimano Magnifico (Süleyman Magnifico, AB F.I.)
- Sun Yat-sen
- Tamerlano (Timur)
- ʿUmar ibn al-Ḫaṭṭāb
- George Washington (AE R., AB A.F.P.)
Figuras religioso et theologos[edit]
- Abraham
- Thoma de Aquino (AB G.)
- Augustino de Hippona (AE F.)
- Buddha
- Al-Ġazzālī (Al-Ghazali)
- Jesu (AE A.G.H.P.)
- Martino Luthero (AB G.)
- Moyse
- Mahometo (AB A.)
- Nāgārjuna
Notas[edit]
- ↑ Reeditione de 1927, pagina 4.